مقایسه دو جنگنده رافال و تایفون

در دهه (۱۹۷۰) بود که فرانسه، بریتانیا و آلمان تصمیم گرفتند برای رسیدن به رویای اروپای مستقل هواپیمای جنگنده چند منظوره و متوسط خود را توسعه دهند، اما تفاوت نیازمندیها و نیز گستردگی صنایع هوافضای فرانسه که در آن زمان در حال تولید هواپیمای پیشرفته ای مثل میراژ بود پاریس را متقاعد کرد تا در سال (۱۹۸۶) از برنامه یورو فایتر کناره گرفته و پس از این تصمیم ایتالیا به عنوان شریک سوم وارد کنسرسیوم اروپایی شد و کم کم پای اسپانیا نیز به قضیه باز شد و اتریش نیز به مراحل ساخت و به کار گیری جنگنده رسید.

تحقیقات و طراحی های اولیه مشابه باعث شد تا در نهایت دو جنگنده اروپایی و فرانسوی به شکل غیر قابل انکاری به هم شباهت داشته باشند و هر دو جنگنده در رده هواپیماهای متوسط چند ماموریته نسل (۴/۵) قرار میگیرند،هر دو از دو موتور توربوفن برای پیشرانه استفاده میکنند و هر دو بال دلتا شکل و سکان تک عمودی در انتهای بدنه خود دارند. اما گذشته از این شباهتهای کلی عملکرد پروازی دو پرنده یا شوالیه های اروپایی تا اندازه زیادی با هم تفاوت دارد، ساختار تایفون برای مانور پذیری بهتر به شکل ناپایدار طراحی شده و تنها به کمک کامپیوتر پیشرفته بوده که امکان نگاه داشتن آن در آسمان بوجود آمده است. ناپایداری بالا در کنار کاناردهای بزرگ جلویی باعث افزایش چشمگیر مانورپذیری تایفون نسبت به رافال یا رافایل (رافائل هم می گویند) شده به گونه ای که در یک نبرد نزدیک هوایی ساخته فرانسوی ها از شانس زیادی برخوردار نیست.

اما در سوی دیگر رافایل برای حمله به مواضع زمینی و دریایی دشمن مناسبتر به نظر میرسد و به دلیل توانایی نشست و برخاست از روی عرشه ناو هواپیمابر در استاندارد
“M” خود از برتری غیر قابل انکاری نسبت به یوروفایتر برخوردار است. دهانه بال “Typhoon” و “Rafale” به ترتیب (۱۰/۹۵) و (۱۰/۸) متر بوده که به خوبی نشان دهنده اندازه مشابه هر دو پرنده اروپایست، اما شوالیه فرانسوی با توانایی حمل (۹۵۰۰) کیلوگرم تجهیزات و سوخت تقریبا میتواند (۲۰۰۰) کیلوگرم وزن بیشتری مهمات را روی هشت پایلون حمل جنگ افزار بالهای خود را به میدان نبرد ببرد. موتورهای “SNECMA M88” نصب شده روی رافایل با توان خروجی “۵۰KN” از نیروی کمتری نسبت به دو موتور جت “Euro jet EJ2000” با توان “۶۰KN”برخوردار است در نتیجه سرعت هواپیمای ساخته شده توسط داسوی فرانسه به شکل معنا داری کاهش یافته است. اگرچه ساخته فرانسه با سرعت (۱/۸) ماخ همچنان پرنده چالاکی محسوب میشود اما در مقابل سرعت بالای (۲) ماخ یوروفایتر تایفون رنگ میبازد.

 

با اینکه تاکنون مقالات زیادی درباره این دو جنگنده نوشته شده و اکثرا تایفون را برنده این بازی میدانند اما قصد داریم قصد و غرض ها را کنار بگذاریم و قدری واقع گرایانه به این موضوع بپردازیم. رافایل و تایفون در اندازه بسیار نزدیک هم هستند، با این تفاوت که ارتفاع رافایل کمی بیشتر است و در باقی موارد تایفون قدری بزرگتر است. وزن خالی رافایل قدری از رقیبش کمتر است، اما در مقابل تایفون پیشرانه قویتری دارد. حداکثر ظرفیت حمل مهمات رافایل به شکل قابل توجهی به میزان دو تن بیشتر از تایفون است، شعاع عمل رزمی تایفون با حداکثر مهمات و تهاجم “بالا،پایین،بالا” معادل (۱۳۸۹) کیلومتر است در حالی که در همین وضعیت قادر است به شعاع عمل رزمی (۱۸۵۰) کیلومتر دست یابد، در تهاجم “پایین،پایین،پایین” نیز در حالی که شعاع عمل رزمی تایفون فقط (۶۰۰) کیلومتر است و باز رافایل در این وضعیت با (۱۰۵۵) کیلومتر باز هم دست برتر را دارد.

این تفاوت قابل توجه در توانایی حمل مهمات و برد پروازی از تفاوت اهداف طراحی و ماموریتهای مورد نظر برای کاربرانشان نشات میگیرد، رافایل از همان ابتدا به عنوان جنگنده تهاجمی دور برد با قابلیت حمل مهمات زیاد و پدافند هوایی ارتفاع بلند طراحی شده است، اما تایفون در درجه اول به عنوان یک رهگیر با قدرت مانور پذیری بالا طراحی شده و سپس برای ماموریتهای تهاجمی ارتقا یافته است. به دلیل مساحت بیشتر بال ها، قدرت بالاتر موتورها و موقعیت قرار گیری بهتر کاناردها، تایفون این جنگنده نه تنها چالاکتر از رافایل است بلکه میتوان آنرا چالاکترین جنگنده جهان محسوب کرد که از نمونه های روسی توانایی بیشتری دارد، کاناردهای رافایل با فاصله اندکی نسبت به لبه حمله بال قرار دارند لذا جریانی از هوای گردابی را برای افزایش نیرو فراهم آورده و میدان دید خلبان را محدود نمیسازند.

اما نزدیک بودن کاناردهای رافایل به بال اصلی و نقطه ثقل باعث میشود تاثیر کمتری نسبت به کاناردهای تایفون داشته باشند. کاناردهای تایفون روی دماغه و با فاصله زیادی از بالها و نقطه ثقل قرار دارد لذا جریان گردابی تولید نمیکند اما چالاکی جنگنده را به نحو چشمگیری افزایش میدهد ولی در مقابل دید خلبان را به پایین قدری محدود میکند. رافایل از رادار آرایه فازی غیر فعال الکترونیک بهره میبرد که قادر است به طور همزمان در سه وضعیت تعقیب عوارض زمین به منظور پرواز در ارتفاع پست، درگیری با اهداف زمینی و هوایی کار کند. اما برد آن علیه اهداف هوایی فقط یکصد کیلومتر است.

رادار رافایل با برد یکصد کیلومتر علیه اهداف هوایی برای جنگنده ای تهاجمی مناسب است و میتواند نقش یک پدافند هوابرد ارتفاع بلند را نیز ایفا کند، در مقابل تایفون از رادار کاوش فعال مکانیکی بهره میبرد که اصلا توانایی تعقیب عوارض زمین را ندارد و در مقابل اهداف سطحی توانایی نسبتا کمی دارد. اما در مقابل اهداف هوایی از کارایی بسیار مطلوب و مناسبی دارد و از (۱۵۰) تا (۲۰۰) کیلومتر برد دارد، به دلیل اینکه ورودی هوای تایفون در زیر بدنه واقع شده ارتفاع دماغه آن از رافایل بالاتر قرار میگیرد، لذا برای امر تعمییرات باید از بالابر استفاده شود تا به رادار و دیگر ملزومات موجود در دماغه دست پیدا کنند. در مقابل به دلیل قرار گرفتن ورودی هوای موتور رافایل در کناره ها دماغه پایین قرار گرفته و تعمییر کاران میتوانند به راحتی و در حالی که روی زمین قرار دارند به رادار و قطعات دیگر دماغه دسترسی داشته باشند.

رافایل و تایفون هر دو نیمه پنهانکار هستند و این خصوصیت باعث میشود که تنها در فواصل کم برای رادار دشمن قابل شناسایی باشند و رادارهای هوایی و زمینی را با مشکل مواجه کنند. اما رافایل سیستم منحصر به فرد حذف فعال امواج راداری دراد که میتواند جنگنده را از دید راداری دشمن محو کند. در مقابل تایفون در نوک هر بال دو پاد برجسته دارد که درون این غلافها دو هواپیمای مدل با بازتاب راداری شبیه به یک هواپیمای واقعی که به صورت تاشو درون این غلافها قرار میگیرند، این دو مدل بوسیله کابلهایی بلند به هواپیمای مادر نصب میشود و هنگام شناسایی تهدید علیه تایفون خلبان میتواند یکی از مدلها را رها کرده که عملا بازتاب بیشتری نسبت به هواپیمای مادر دارد و برای موشکهای پدافندی یک طعمه ایجاد میکند و تایفون میتواند در فاصله امنی نسبت به مدل از چنگال موشک راداری بگریزد. با توجه به سرعت بالاتر نیز میتواند فرصت شلیک موشکهای بعدی را از دشمن بگیرد و فرار کند.
تایفون از موشک امرام نسخه “B” استفاده میکند که (۵۶) کیلومتر برد دارد،البته موشک فوق پیشرفته و دور برد متیور نیز برای تایفون موجود است و بردی حدود (۱۵۰_۱۹۰) کیلومتر دارد در مقابل رافایل از موشک میکا با برد (۸۰) کیلومتر بهره مند است و حسگرهای اپتیکی پیشرفته تری نیز دارد. رافایل مدل دریا پایه نیز دارد ولی تایفون خیر، ولی تایفون در درگیری و پشتیبانی نزدیک هوایی موفقتر است. تایفون چالاکی بالایی دارد و میتواند هجده موشک ضد تانک بریمستون حمل کند ولی رافایل توانایی پرواز پست دارد ولی موشک ضد تانک ندارد و از بمبهای لیزری سبک بهره میبرد.
با عنایت به بسیاری از پارامترهایی که از قلم افتاده و مجال گفتن آن نبوده علیرغم اینکه دو جنگنده برای ماموریتهای مختلف شکل گرفته اند، در مجمول هر یک برای منظور سازنده از بهترین کارایی برخوردارند. ولی اندکی توانایی رافایل مطلوبتر است، در مقابل چالاکی تایفون برتری بالاتری برایش به ارمغان آورده و سرعت بیشتری دارد، در ثانی تایفون ده میلیون دلار نیز ارزانتر از رقیب خود است.

 

همچنین بخوانید:

مقایسه جنگنده قاهر و جنگنده شاهین شب f117
مقایسه جنگنده شفق ایران و تندر پاکستان
پیش به سوی جنگنده نسل شش

دیدگاه ها غیر فعال است.