پوران دخت ملکه ساسانیان

پوران دخت(۵۹۰_۶۳۲) دختر خسرو پرویز و یکی از پادشاهان ساسانی بود که برای مدت بسیار کمی بر تخت سلطنت نشست. سکه هایی که از پوران دخت بجای مانده ، به سال های دوم و سوم پادشاهی او تاریخ گذاری شده است.

برجسته ترین رخداد دوران پادشاهی پوران دخت، فرستادن سفرایی به پیشوایی جاثلیق ایشوعیب سوم با همراهی دیگر بزرگان و روحانیون دربار و آتشکده های ایران به دربار امپراطوری روم، هراکلیوس بوده است. این گروه از سفرا برای انعقاد صلح و پیمان آشتی بین ایران و روم به آن دیار فرستاده شده بودند. پوران دخت تلاش می کرد که قدرت از دست رفته خاندان پادشاهی ساسانی را بازسازی کند.

در تاریخ بلعمی اینچنین آمده است «پس چون شیرویه برادران خود را کشت هیچ فرزندی از فرزندان خسرو پرویز نماند جز دو دختر با نام های پوران دخت و آذرمی دخت و از بین این دو پوران دخت برتر بود». تاجگذاری او در ۶۳۰ میلادی مطابق با آداب و عقاید ساسانیان و رعایت امور دینی انجام شد و در تیسفون پایتخت ساسانیان جشن بزرگی برگزار شد که تمام ملل ها در آن حضور داشتند.

دوران پادشاهی پوران دخت را باید یکی از سخت ترین دوران حکومت ساسانیان دانست زیرا کشور از یک سو درگیر کشمکش ها و نزاع های داخلی بود و از سوی دیگر یورش های مکرر اعراب به کشور او را آزرده خاطر کرده بود که در نهایت در تیسفون از دنیا می رود. پدر پوران دخت خسرو پرویز و مادر او مریم دختر موریس پادشاه روم بود.

پوران دخت که می خواست رابطه خوبی با روم داشته‌باشد، سفیرانی را بسوی هراکلیوس پادشاه روم می فرستد که از مقامات ارشد دولت ساسانی بودند. هراکلیوس نیز دعوت نامه رسمی برای حضور در قسطنطنیه به پوران دخت فرستاد اما این پیام هرگز به او نرسید زیرا او را در تخت خوابش مرده پیدا کردند در حالی که با یک بالش خفه شده بود. بنابر روایات خسرو پرویز اورا کشت زیرا خواستار اتحاد با روم نبود و با این کار اتحاد پهلو_پارس که دو فراکسیون بزرگ دربار ساسانی بودند از هم پاشید و بار دیگر آنها با هم درگیر شدند.

پوران دخت فردی بسیار مردمی بود در دوران او نسبت به پادشاهان هم دوره خود عملکرد بهتری در زمینه رفاه عمومی داشت. یکی از کار های شایسته او اجازه دادن به تحصیل عمومی برای همه بود که با مرگ او دوباره برچیده شد. همچنین بنابر تصاویر و حکاکی های موجود پوران دخت زنی زیبا بوده است. او در طول حدودی بیست ماه از حکمرانی خود منشأ خدمات بسیاری شد و توانست نام خود را در تاریخ جاودانه کند.