چگونه ابراهیم علیه السلام خودش یک امت بود؟

حضرت ابراهیم علیه السلام دو ماموریت بسیار مهم بر عهده داشت. اول ساختن مسجد الحرام و دوم تاسیس امت بنی اسرائیلی و امت محمدی. قرآن در تفسیر آیه ۱۲۰ سوره نحل که می فرماید: «إِنَّ إِبْراهِيمَ كانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنِيفاً وَ لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ» ابراهیم به تنهایی یک امت بود، مطیع فرمان خدا و خالص برای او و شریکی برای خدا قائل نبود، می رسیم به اینجا که سه امت بزرگ توحیدی یهود، نصاری و اسلام از نسل ایشان هستند.

امت اسلام از نسل اسماعیل ابن ابراهیم و امت یهود از نسل یعقوب ابن اسحاق ابن ابراهیم. با این توضیح که بنی اسرائیل گرچه یک امت بودند، ولی از همان ابتدا به دو شاخه غیر محسوس تقسیم شده بودند ولی در ظاهر همه جا در کنار هم بودند، بخصوص در زمان حضرت موسی علیه السلام.

پس از فوت حضرت سلیمان و فروپاشی حکومت عظیم و مقتدر ایشان، این اختلاف و تفرقه مجدداً بروز کرد و در نزدیکی های ظهور حضرت عیسی علیه السلام شدت پیدا کرد. نسل حضرت یعقوب، ظهور آن حضرت را انکار کردند و بر یهودیت خود پافشاری کردند. و نیز همان ها بودند که به گمان خود، عیسی علیه السلام را به بالای صلیب فرستادند: «وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ» و به گفتارشان افتخار می کردند که ما مسیح، عیسی پسر مریم، همان که رسول خدا بود را به قتل رساندیم. اما شاخه دیگر یهودیت، به او ایمان آوردند و پیامبر خدا را در انجام رسالت اش یاری نمودند که به «نصاری» شهرت یافتند. آیه ۱۴ سوره صف، همین را متذکر می شود که: «…يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا أَنْصَارَ اللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ ۖ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ ۖ فَآمَنَتْ طَائِفَةٌ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَكَفَرَتْ طَائِفَةٌ ۖ فَأَيَّدْنَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَىٰ عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِينَ» عیسی پسر مریم به حواریون گفت چه کسی یاور من در راه خدا است؟ حواریون گفتند ما یاوران خدا هستیم. پس طایفه ای از بنی اسرائیل (نسل اسحاق) به او ایمان آوردند و طایفه ای دیگر (نسل یعقوب) به او کافر شدند. و ما کسانی که به او (عیسی) ایمان آورده بودند را تأیید کردیم و سرانجام بر دشمنانشان (منکرین حضرت مسیح) پیروز شدند.

در سوره آل عمران آیه ۳۳ که می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ» گر چه معلوم است که «آل عمران» همان ذریه حضرت ابراهیم و در زمره «آل ایراهیم» هستند، ولی قرآن با ذکر جداگانه آن می خواهد این تفکیک را متذکر شود که آل عمران از ذریه حضرت اسحاق علیه السلام هستند. همچنین متذکر این معنی شود که از زمان حضرت عمران، کدورت و نفاق بین این دو طایفه، به دشمنی گراییده است. همان که فرمود: «فَأَيَّدْنَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلى‌ عَدُوِّهِمْ» که بیان از دشمن هم بودن است منتها دشمنی یک طرفه.

نسل حضرت اسحاق در اوان تولد حضرت مسیح عبارت بودند از حضرات عمران، زکریا، مریم، یحیی و عیسی علیه السلام که از آنان به آل عمران یاد کرده و منظور از آل ایراهیم، حضرات اسحاق و یعقوب علیه السلام هستند. در قرآن هر جا سخن از بنی اسرائیل است مقصود یهودیتی است که از نسل حضرت یعقوب هستند که اسرائیل به معنی بنده خدا لقب ایشان است. و هر جا سخن از نصاری است، مقصود آل عمران است که ذریه حضرت اسحاق علیه السلام هستند.

پس از عروج حضرت عیسی علیه السلام به آسمان، بنی اسرائیل روز به روز ضعیف و ضعیف تر شدند تا جایی که به کلی مضمحل و پراکنده گردیدند که این سرگردانی حدود دو هزار سال طول کشید تا در سال های اخیر با تشکیل رژیم اسرائیل، مجدداً گرد هم آمدند تا به خیال خود حکومت یهود را بر جهان دوباره احیا کنند که این نیز در پیش بینی های قرآن آمده است.