اطلاعات مختصری درباره داروهای رایج

کار داروها این است که در موقعیت سلولی که موجب اختلال در کار دستگاه بیوشیمیایی بدن می شود، تغییر و اصلاح ایجاد کند. داروها در صورتی که صحیح مصرف شوند، باعث برقراری مجدد الگوهای عملکردی سالم در بدن می شوند. البته تا به الان، سازوکار اولیه عملکرد دارو، به هیچ عنوان شناخته نشده است. داروها فقط به این دلیل مصرف می شوند که بشر بطور اتفاقی متوجه شد که آن ها در کاهش تب یا تسکین درد مفاصل مؤثرند. مصرف کدئین و آسپرین به این سبب رواج پیدا کردند که مؤثر بودند، نه به این دلیل که ما درک می کردیم آنها چگونه عمل می کردند. خوشبختانه، علم داروسازی به سرعت در حال پرده برداشتن از راز و چگونگی تأثیر داروها بر سطوح سلولی و ژنتیکی است. هرچه می گذرد رابطه بین کنش و واکنش داروها را بهتر درک می کنیم؛ و روزی با شناخت دقیق این امکان را پیدا می کنیم که داروهای سفارشی بسازیم.

تأثیر داروها، علاوه بر عمل موضعی آنها در سلول، شامل عنصر دیگری هم می شود. با دانستن بیوشیمی داروها، (نحوه جای گرفتن آن ها در اعضای دریافت کننده دارو)، صنعت داروسازی می تواند پیش بینی کند که چه شکلی از مولکول دارو تأثیر مطلوب را روی سلول می گذارد. به این امر، قابلیت استفاده زیستی می گویند و منظور آن است که ترکیب داویی، معمولاً توسط جریان خون، به محل بافت مورد نظر حمل می شود، برای اینکه تأثیر مطلوب را روی آن بگذارد.

بشر موجود پیچیده ای است. مورد هر شخصی با سایرین متفاوت است. داروی مشابه، روی اشخاص تأثیر مشابه ندارد (این فکر که یک سایز مناسب همه افراد باشد، در مورد دارو، به مراتب بدتر از پوشاک است). فقط به این دلیل که داروی جدیدی روی ده نفر مؤثر بوده، نمی توان مطمئن بود که این دارو برای نفر یازدهم هم مؤثر باشد. هیچ پزشک عاقلی، در تجویز یک داروی جدید پیش قدم نمی شود _ حتی اگر در معرفی این دارو سروصدای تبلیغاتی زیادی شده باشد.

 

داروهای جدید و بیماران پیر

شرکت های داروسازی توجه خاص و فوق العاده ای به زنان حامله و نوزادان نشان می دهند. محصولات مختص این گروه از افراد، برای اطمینان از اینکه هیچ عوارض جانبی نامطلوبی نداشته باشند، بارها آزمایش می شود. متأسفانه در مورد افرادی که در بخش انتهایی عمرشان قرار دارند (سالمندان)، هیچ آزمایشی انجام نمی شود. و برای بررسی احتمال اینکه دارویی روی سالمندان عوارض منفی دارد یا نه، هیچ تلاش خاصی نمی شود؛ چرا؟ پاسخ این سوال ساده است: به دلیل هزینه آزمایش های اضافی.

سالمندان حتی ناهمگون تر از عموم مردم هستند، چون آن ها اغلب دچار بیماری های متعددی هستند و انواع داروها را مصرف می کنند.. بنابراین، جمع کردن گروهی از سالمندان و پیدا کردن عوارض یک داروی جدید روی آن ها، کاری نادرست و نامطمئن است. در نتیجه، یک شخص سالمند باید در مورد مصرف یک داروی جدید بیش از سایرین احتیاط کند.

تأثیر متفاوت داروها روی سالمندان: سالمندان با سایرین متفاوتند. ترکیب بدنی ایشان فرق می کند، چون با کاهش میزان آب بدن و بر اثر بالا رفتن سن، مزان چربی بدن هم افزایش می یابد. اگر در نظر بگیرید که بعضی داروها در آب حل می شوند و بعضی در چربی، می توانید تصور کنید که داروها در بدن یک شخص سالخورده به روش متفاوتی منتشر می شوند، تا در بدن یک فرد جوان. از آنجا که قابلیت زیستی داروها در سیستم بدنی سالمندان تغییر می کند، یک دارو ممکن است روی سالمندان خیلی مؤثر باشد یا تأثیر به مراتب کمتری را داشته باشد. داروها معمولاً توسط کلیه یا کبد دفع می شوند. اگر عملکرد کلیه ها یا کید، در شخص سالمندی دچار مشکل باشد، دارو پیش از دفع شدن، ممکن است همچنان به گردش در بدن ادامه دهد، که این امر احتمال ایجاد سم در بدن را بالا می برد.

اکثر داروهای خوراکی، در روده کوچک جذب می شوند و چون در سالمندان بخشی از سطح جذب کننده روده از بین رفته است، داروها شانس زیادی برای به گردش درآمدن در بدن ندارند. همچنین، از آنجا که شواهد نشان می دهد بخش های دریافت کننده سلولی، با افزایش سن، تحلیل خواهند رفت، مشکل می توان از مؤثر بدن یک دارو مطمئن شد.

اطلاعات مختصری درباره دارو های رایج

رقیق کننده های خون: رایج ترین نوع رقیق کننده خون، کومادین است، که به آن وارفارین هم می گویند. این دارو برای جلوگیری از لخته شدن خون مصرف می شود. لخته شدن خون غالباً در شرایط بستری شدن طولانی مدت یا بعد از قرار گرفتن تحت عمل جراحی اتفاق می افتد. کومادین برای بررسی دقیق تأثیر آن روی بیمار، مرتباً با آزمایش های خون کنترل می شود. اصلی ترین عارضه جانبی این دارو که بسیار مهم است، خونریزی شدید است. کومادین همچنین به این دلیل خطرناک است که تأثیر آن بسته به سایر داروهای مصرفی، و حتی بعضی غذاها، شدیداً متغیر است. اگر کومادین مصرف می کنید، باید همیشه به عوارض جانبی بالقوه آن فوق العاده هوشیار باشید.

داروهای ضد سرطان: از آنجا که سرطان ناشی از تقسیمات سلولی بیش از حد است، داروهایی که برای درمان آن ساخته شده اند، کارشان این است که مانع ایجاد تقسیمات سلولی شوند. متأسفانه، این داروها، فقط روی سلول های سرطانی تأثیر نمی گذارند _ این داروها مانع ایجاد تقسیمات سلولی تمام سلول ها می شوند. مغز استخوان که سلول های خونی را می سازد، بطور خاص، مستعد تأثیر پذیری از این داروست. هنگام مصرف هر نوع داروی ضد سرطان، آزمایش های خون به طور مرتب ضروری است.

داروهای ضد التهاب: این ترکیبات از جمله آسپرین، شایع ترین گروه داروها در بین سالمندان هستند؛ به ویژه که آرتروز در بین جمعیت سالمندان بسیار شایع است. تمامی این داروها، به استثنای تعداد اندکی، ممکن است به دیواره معده و روده آسیب برسانند. اولین شاهد این عارضه جانبی شایع، اغلب خونریزی مقعد است.داروهای ضد التهاب، همچنین روی داروهای سایر گروه ها هم اثر متقابل دارند، بنابراین هیچ کس نباید مصرف آنها را سرسری بگیرد. حداقل میزان ممکن از این داروها را مصرف کنید، فقط به اندازه ای که تأثیر کنند و برای کمترین مدت زمان ممکن مصرف کنید.

آنتی بیوتیک ها: این داروها برای مبارزه با بیماری های عفونی در بیماران گروه های سنی مختلف، مصرف بسیار دارد، و پزشکان آن را بیش از حد تجویز می کنند. آنتی بیوتیک ها ممکن است عوارض جانبی ای داشته باشند که هرچند به ندرت اتفاق می افتند، واقعا کشنده هستند. بعضی از آنتی بیوتیک ها را می توان مستقیماً در خون اندازه گرفت، که این کار در درمان به پزشک کمک می کند.  عاقلانه است که این داروها را به میزان کم و در مدت کوتاهی مصرف کرد.

داروهای بیماری های قلبی و عروقی: صدها نوع از داروهای بیماری های قلبی _ عروقی در درمان بیماری های گوناگون، از فشار خون بالا و کلسترول بالا گرفته تا عملکرد ضعیف قلب و تپش قلب نامنظم، استفاده می شوند. اکثر این داروها عوارض جانبی ناخواسته ای دارند. داروهای فشار خون بالا ممکن است سبب کاهش فشار خون شوند، که می تواند باعث سکته شود.

دیگاگزین، دارویی که اغلب برای کنترل تپش سریع قلب مصرف می شود، ممکن است سبب کاهش سرعت تپش قلب شود و در نتیجه منجر به بروز سکته قلبی شود.

دیورتیکس، دارویی است که برای دفع آب اضافی بدن، به کلیه کمک می کند و در صورت وجود مشکل کبدی، کلیه ای یا قلبی به آسیب رسانی معروف است. دیورتیکس عوارض جانبی دیگری هم دارد مانند از دست دادن بیش از حد پتاسیم، که منجر به ضعف شدید می شود.

داروهای سیستم عصب مرکزی: افسردگی، حالت تهاجمی و بی خوابی، از جمله بیماری های شایع بین افراد است. اگر شخصی از نظر روحی ضعیف باشد و یا ناآرام و آشفته باشد. برای تقویت وی داروهایی وجود دارد. داروهای سیستم اعصاب مرکزی دارای ۴ گروه اصلی می باشند به نام های:

دارو ها و «تأثیرات کاذب» آنها

ما چطور متوجه می شویم که دارویی مؤثر است یا نه؟ خب، آزمایش بالینی انجام می دهیم. آزمایش بالینی باید به صورت دوسویه کور انجام شود. اصطلاح «دوسویه کور» به معنی آزمایشی است که درآن نه آزمایش کننده (پزشک محقق) و نه آزمایش شونده (بیمار)، نمی دانند که آیا ترکیب به کار رفته، واقعاً همان داروی مورد آزمایش است، یا ترکیبی بی خاصیت که مزه و ظاهری شبیه آن دارو دارد، ولی حاوی هیچ عامل فعالی نیست، به عبارت دیگر، یک «قرص شکر» است.

بعد از آزمایش و فهرست کردن نتایج آن، محققان فاش می کنند که کدام یک داروی واقعی بوده است و کدام یک قرص شکر. اگر داروی واقعی، از قرص شکر تأثیر بهتری داشته باشد، در آن صورت تأثیر آن ثابت شده است. ولی اگر هم داروی واقعی و هم قرص شکر مؤثر باشند چه؟ اگر قرص شکر دقیقاً به اندازه داروی واقعی مؤثر نبوده باشد، ولی بیماران با مصرف هر یک از آنها تا حدودی بهبود یافته باشند چه؟ رازی را با شما در میان می گذاریم _ این شایع ترین نتیجه در تحقیقات دارویی است. صرف مصرف دارو _ و احساس قدرت از انجام دادن اقدامی برای درمان یک بیماری _ تأثیر مثبت دارد. محققان این بهبودی را «تأثیر کاذب»می نامند.

تآثیر کاذب فقط روی دارو مشاهده نشده است. دکترها شاهد بهبودی در جراحی های ساختگی، فشار خون، سرعت نبض و تأثیرات مثبت خونی هم بوده اند. در بیماران مبتلا به آسم هم دیده شده ، خودباوری به تنهایی منجر به باز شدن لوله های تنفسی شده است. تخمین های گوناگونی، ۳۵ تا ۷۵ درصد از رویداد های مؤثر را بر قدرت تأثیر کاذب نسبت می دهند. تأثیر کاذب دیگر تخیل نیست. میلیون ها دوز آنتی بیوتیک که بسیاری از متخصصان برای درمان بیماری های ویروسی تجویز می کنند هم، از همین نوع تأثیر کاذب است.

 

همچنین بخوانید:
چند توصیه برای مصرف صحیح داروها
داروهای گیاهی برای سرماخوردگی
۱۰ نکته درباره رژیم غذایی ضد پیری
۱۰ رمز دستیابی به یک زندگی طولانی و سالم
بهترین گیاهان دارویی برای درمان دیابت کدامند؟
چگونه بیشترین بهره ممکن را از بیمارستان ببریم؟
۱۰ روش برای استفاده از ذهن، به جای از دست دادن آن

دیدگاه ها غیر فعال است.