تاریخ و تمدن

بلاشک تعزیه یکی از بهترین وسایلی بود که موجب حمایت و حفظ قسمتی از نغمات ملی ما گردید. شادروان استاد روح الله خالقی که از کوشندگان راه اعتلا و اوج و عروج موسیقی ایرانی است در کتاب «سرگذشت موسیقی ایرانی» در این باب، اگر چه به اجمال و اجماع،…

هر چند که سیر تاریخ مدنیت و فلسفه انسانی، بر هر چیز تاثیر گذاشت و در دوره ای از تاریخ، پدیده هنری نمی توانست بی نشان و مقصود از دین به ثبت برسد و در دوره ای نیز آن قدر از باور ها و ایدئولوژی های دینی فاصله گرفت که سر به نیهیلیسم و خود…

ادبیات ایران با ورود آریایی ها به ایران تا اواسط دوره اشکانی سیر صعودی داشته و جان تازه ای در این دوران به آن دمیده شد. در اواخر دوران اشکانی این روند سیر نزولی داشته و از پویایی دوران قبل کاسته شده بود. شاید اگر در دوران اشکانی توجه بیشتری…

از ایران دوره هخامنشیان، آثار ادبی بسیاری باقی نمانده است، مع هذا همین مقدار هم که باز مانده است و به دست ما رسیده، حکایت از ادبی غنی و پرمایه دارد. این آثار شامل کتیبه های شاهان هخامنشی و بخش هایی از کتاب اوستا می باشد. اگر می گوییم…

با توجه به اشتراکاتی که به لحاظ تکنیک بین برخی از هنر ها وجود دارد، می توان حوزه های مشترک آنها را تبین کرد مثلا طراحی نقطه اشتراک هنرهای مجسمه سازی، نقاشی، گچ بری، منبت کاری و... است و بر همین اساس هنر پیکر تراشی و مجسمه سازی ایران باستان…

بعد از اسلام با تمام ممنوعیت هایی که اسلام برای گونه هایی از تصاویر مقرر کرده بود، به گواهی ادبیات تقریباً خانه تمام ایرانی ها پر از تصویر بوده است. در ایران بعد از اسلام مجسمه سازی تحت تأثیر آیین و شریعت جدید رفته رفته از فرهنگ جامعه حذف…

در فرهنگ عمید معنی پیکر و مجسمه چنین است: پیکر: کالبد، تن هیکل، مجسمه، تندیس و تصویری که نقاش بکشد. مجسم: چیزی که به صورت جسم درآمده و جسمیت پیدا کرده باشد. هر چیزی که دارای عرض و طول و عمق باشد. مجسمه: پیکر، چیزی که از جسمی که از…

یکی از تأثیرات مهم در هنر نگارگری و نقاشی ایران، پیدایش شیوه ای از نگارگری است که به مذهبی نگاری شهرت یافته است. صاحب نظران هنرهای اسلامی، آغاز مذهبی نگاری را نیمه دوم قرن نهم هجری می دانند که با تالیف آثاری چون «معراج نامه ایغوری» آغاز می…

حرکات موزون در دربار پادشاهان، امیران و خلفای ایران معمول و مرسوم بود و خبر این محافل غیررسمی و مخفی نیز به مردم کوچه و بازار سرایت می نمود و آنها را نیز وسوسه می کرد که به فراخور درک و احساس خود، محافل خود را با تقلید از آنان شاد و گرم…

شادمانی های گروهی و فردی مانند مجالس رقص و... در دوره و دربار قاجاریه نسبت به سلسله های قبل گسترش  و اهمیت بیشتری پیدا کرد. هرچند این فن غالباً به منظور خوش گذرانی و گرم کردن مجالس لهو و لعب خصوصاً در دربار پادشاهان این دوره استفاده می شد،…

به نظر می رسد جنگ نامه خوانی نامی متاخر و وجهی از تاریخ خوانی باشد. توجه به اینکه تاریخ نویسی و تاریخ رسمی در گذشته عموماً پیرامون سرگذشت مجادلات و مناقشات شاهان، سرداران و امیران بزرگ بوده، از همین رو بعدها شاعران و نقالان نیز تحت تاثیر…

قوم تازه قوام گرفته آریایی که روزگار را با جنگ اقوام بومی و بیابانگرد و گاه آمیختن با آنان می گذراند، مراسم و بزرگداشت هایی در زمان تصاحب و زایش داشتند. تعزیت ها نیز در زمانی بر پا بود که عزیزی از دست می رفت یا مجموعه، دستخوش قهر طبیعت قرار…

با پیروزی مسلمانان بر ساسانیان، ترکان توانستند با جرأت و به آسانی وارد ایران شوند و بعضی از آنان به عنوان غلام به دربار ایرانیان راه یافتند و با اسلام آوردن ترک ها، آنها بخشی از جامعه اسلامی شدند. در زمان حکومت سامانیان به عنوان سپاهی در…

در سال 331 قبل از میلاد مسیح دولت بزرگ هخامنشی، با مرگ داریوش سوم، به دست اسکندر مقدونی منقرض شد، و حدوداً چند ماهی خود اسکندر بر اریکه قدرت تکیه زده بود و با مرگش یکی از فرماندهان او به نام سلوکوس قدرت را به دست می گیرد. بطور کلی حکومت…